Oυίλιαμ Ντάμπιερ

  Όταν το 1558 ενθρονιστικέ η Βασίλισα Ελισάβετ η Πρώτη, η Αγγλία, ήταν μια χώρα που παρακολουθούσε παθητικά την κυριαρχία των Ισπανών και των Πορτογάλων οι οποίοι μονοπωλούσαν στον θαλάσσιο εμπόριο του Νέου Κόσμου και της Ασίας. Ένα από τα μελήματα της Ελισάβετ, ήταν η Αγγλία να αποκτήσει μέρος από τον πλούτο του Νέου Κόσμου. Ο ισχυρός Ισπανικός Στόλος όμως, δεν θα το επέτρεπε αυτό και ο Αγγλικός Στόλος δεν ήταν ακόμη σε θέση να τον αντιμετωπίσει. Η Ελισσάβετ έπρεπε να βρει έναν τρόπο να φθείρει τον Στόλο των Ισπανών και να αποσπάσει μέρος του χρυσού που μετέφεραν από τον Νέο Κόσμο στην Ισπανία, χωρίς όμως αυτό να προκαλέσει ρήξη μεταξύ των δύο χωρών που θα οδηγούσε σε έναν πόλεμο που η Αγγλία δεν θα είχε πολλές πιθανότητες να τον κερδίσει. Έτσι, κατέφυγε στην τακτική των κουρσάρων. Εξουσιοδοτώντας ανεπίσημα Άγγλους πλοιάρχους και πλοιοκτήτες με την Επιστολή Άδειας Κατασχέσεως (Letter of marque), τους έδινε την δυνατότητα να επιτίθενται και να λεηλατούν τα Ισπανικά Πλοία και τις Ισπανικές Αποικίες αποδίδοντας μέρος των λάφυρων στο Βασίλειο. Με αυτό τον τρόπο, η Αγγλική Κυβέρνηση, έφθειρε τους Ισπανούς αποσπώντας από τον πλούτο τους, διατηρώντας επισήμως την αθωότητα της αποδίδοντας τις επιθέσεις σε πράξεις ιδιωτών αντίθετες με την πολιτική της. Μετά την δράση του Φράνσις Ντρέικ ο οποίος επιτέθηκε στις Ισπανικές αποικίες του Ειρηνικού, ο Βασιλιάς της Ισπανίας Φίλιππος ο Δευτερος, το 1588, έδωσε εντολή στον Ισπανικό Στόλο να επιτεθεί στην Αγγλία. Η επίθεση που αποκρούστηκε με επιτυχία από τους Άγγλους προκαλώντας μεγάλες καταστροφές στον Ισπανικό Στόλο. Από τότε, η Αγγλία άρχισε να υπολογίζεται ως μία ανερχόμενη δύναμη στους Ωκεανούς. Η δράση των κουρσάρων κατά των Ισπανών, συνεχίστηκε όταν οι Άγγλοι άρχισαν να καταλαμβάνουν τα δικά τους εδάφη στον Νέο Κόσμο. Το 1655, οι Άγγλοι κατέλαβαν την Τζαμάικα από τους Ισπανούς και το νησί έγινε το ορμητήριο των Άγγλων κουρσάρων που δρούσαν στην Καραϊβική κατά των Ισπανικών πλοίων με την ανεπίσημη υποστήριξη της Αγγλίας, αποδίδοντας ως φόρο μέρος των λαφύρων τους. Εκεί, αρχίζει και η δράση του Γουίλιαμ Ντάμπιερ. Του θαλασσοπόρου που περιέπλευσε πρώτος την Γη, τρεις φορές. 

 

   Ο Γουίλιαμ Ντάμπιερ, γεννήθηκε το 1651 στο Σόμερσετ της Νοτιοδυτικής Αγγλίας. Πριν από την ενηλικίωση του, έχοντας χάσει τους γονείς του, αποφάσισε να αφήσει το σχολείο και να βρει μια καλύτερη ζωή στην θάλασσα. Έχοντας αποκτήσει τις πρώτες του ναυτικές εμπειρίες σε εμπορικά πλοία, εντάχθηκε στο Βασιλικό Ναυτικό σε ηλικία εικοσιενός έτους, συμμετέχοντας στην Ναυμαχία του Τέξελ το 1673 κατά τον Άγγλο-Ολλανδικό Πόλεμο η οποία κατέληξε με των Άγγλων. Μια διαρκής ασθένεια όμως, τον ανάγκασε να εγκαταλείψει. Το 1674, μετοίκησε στην Τζαμάικα όπου ανέλαβε την διεύθυνση σε μία από τις φυτείες του νησιού. Σύντομα, επέστρεψε και πάλι στην θάλασσα. Το 1679, εντάχθηκε στο πλήρωμα του Άγγλου κουρσάρου Μπαρθόλομιου Σαρπ όπου μαζί με έναν στόλο κουρσάρων, επιτέθηκαν σε Ισπανικές αποικίες στις ακτές της σημερινής Ονδούρας και του Παναμά. Το 1683, έχοντας φτάσει στην Αγγλική αποικία του Τζέιμστάουν της Βιρτζίνια, εντάχθηκε στο πλήρωμα του πλοίου Ρεβέντζ (Revenge), του κουρσάρου Τζον Κουκ ο οποίος έπλευσε μέσω του Περάσματος του Ντρέικ προς τις Αμερικανικές ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού, λεηλατώντας για έναν χρόνο τις Ισπανικές αποικίες από το Περού μέχρι το Μεξικό. Κατά την διάρκεια του έτους αυτού, στις επιθέσεις του Κουκ ενσωματώθηκαν και άλλοι κουρσάροι που είχαν φτάσει στην περιοχή ώστε να δημιουργηθεί ένας πειρατικός στόλος. Το 1684, ο Κουκ πεθαίνει και την ηγεσία του στόλου, μετά από ψηφοφορία των πληρωμάτων, αναλαμβάνει ο Τζορτζ Ρέινορ. Ο Ντάμπιερ προσχωρεί ως αξιωματικός στο πλοίο Σάιγκνετ (Cygnet) του Τσαρλς Σουάν ο οποίος αναγκάστηκε να γίνει πειρατής το 1680 από το ίδιο του το πλήρωμα, αποστέλλοντας μάλιστα και επιστολή στους πλοιοκτήτες ζητώντας τους να τον συγχωρέσουν. 

 

   Στις 31 Μαΐου του 1686, ο Τσαρλς Σουάν πλέει προς τον Ειρηνικό Ωκεανό για να επιτεθεί στο Ισπανικό πλοίο που μετέφερε τον χρυσό από την Μανίλα προς το Καγιάο του Περού. Ο Σουάν, συνάντησε το πλοίο αλλά απέτυχε να το καταλάβει. Με τα τρόφιμα του πλοίου να έχουν σχεδόν εξαντληθεί, το πλήρωμα σχεδίαζε να φάει τους αξιωματικούς με πρώτο τον Σουάν. Ευτυχώς όμως, το πλοίο έφτασε στο νησί του Γκουάμ ώστε να αναπληρωθούν οι προμήθειες. Από εκεί, ο Σουάν έπλευσε προς το Μιντανάο των σημερινών Φιλιππίνων για να σχεδιάσει μια νέα επίθεση στο Ισπανικά Πλοίά. Η αγριότητα όμως των Άγγλων πειρατών χάλασε τις αρχικές καλές τους σχέσεις με τους αυτόχθονες του νησιού, ώστε ο Σουάν να πάρει την απόφαση να εγκαταλείψει την προσπάθεια και να επιστρέψει στην Αμερική. Αυτό όμως, δεν άρεσε στο πλήρωμα το οποίο προχώρησε σε ανταρσία. Αφού εγκατέλειψαν τον Σουάν και όσους παρέμειναν πιστοί του στο Μιντανάο, πήραν το πλοίο και συνέχισαν τις επιθέσεις στην ευρύτερη περιοχή. Ανάμεσα τους και ο Ντάμπιερ ο οποίος στην συνέχεια ανέλαβε την πλοιαρχία ενός από τα Ισπανικά πλοία που κατέλαβαν οι πειρατές του Σάιγκνετ. Στις 5 Ιανουαρίου του 1688 το Σάιγκνετ αγκυροβόλησε στον Κόλπο του Κινγκ Σάουντ της Δυτικής Αυστραλίας όπου και έμεινε εκεί για τους επόμενους δύο μήνες. Κάτα το διάστημα αυτό, ο Ντάμπιερ εξερεύνησε την περιοχή κρατώντας σημειώσεις περιγράφοντας το φυσικό περιβάλλον της περιοχής και τους Αβορίγινες. Το επόμενο έτος, μαζί με δύο αξιωματικούς του πλοίου, εγκαταλείφθηκε σε ένα από τα νησιά Νικομπάρ, βορειοδυτικά της Σουμάτρα από όπου κατάφερε να φτάσει στην Σουμάτρα με κανό, επιβιώνοντας από τις καταιγίδες των Μουσώνων. Από εκεί, με κάποιο περαστικό πλοίο, επέστρεψε το 1691 στην Αγγλία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας, ολοκληρώνοντας έναν απρόσμενο περίπλου της Γης, που δεν θα ήταν ο τελευταίος του. 

 

   Το 1697, έκδωσε το βιβλίο “Ένα Νέο Ταξίδι Γύρω από τον Κόσμο” στο οποίο περιέγραφε τις εμπειρίες του. Όντας ταλαντούχος συγγραφέας, το βιβλίο του γνώρισε μεγάλη επιτυχία ώστε να προσελκύσει το ενδιαφέρον του Αγγλικού Ναυαρχείου, να τον ορίσει πλοίαρχο στο πλοίο Ρόουμπακ (Roebuck) και να του αναθέσει την αποστολή να πλεύσει προς την Νέα Ολλανδία – όπως ονομαζόταν τότε η Αυστραλία – και να εξερευνήσει της ανατολικές της ακτές (μέχρι τότε, οι ανατολικές ακτές της Αυστραλίας δεν είχαν ανακαλυφθεί και οι Ευρωπαίοι πίστευαν πως η Αυστραλία με την Νέα Γουινέα ήταν μία ενιαία ήπειρος που συνδέοντας μέσω του σημερινού Κουίνσλαντ). Στις 14 Ιανουαρίου του 1699, απέπλευσε από την Αγγλία έχοντας σκοπό να φτάσει στην Αυστραλία μέσω του Περάσματος του Ντρέικ. Βλέποντας όμως πως δεν προλάβαινε να αποφύγει τον χειμώνα και τις θύελλες της περιοχής, αποφάσισε να πλεύσει μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. Κατά την διάρκεια μιας στάσης του πλοίου στην Βραζιλία, εξ αιτίας του θανάτου του Ναύκληρου, ο Υποπλοίαρχος του Ντάμπιερ άρχισε να έχει έντονες διαμάχες μαζί του, ώστε ο Ντάμπιερ να τον διώξει από το πλοίο. 

 

   Έχοντας διαπλεύσει τον Ινδικό Ωκεανό, στις 7 Αυγούστου του 1699 έφτασε στις ακτές της Δυτικής Αυστραλίας, στον κόλπο που ο ίδιος ονόμασε Κόλπο του Καρχαρία (Shark Bay). Από εκεί, άρχισε να καταγράφει λεπτομερώς την χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής. Συνέχισε την εξερεύνηση του προς τις βόρειες ακτές της Αυστραλίας, ανακαλύπτοντας το αρχιπέλαγος που σήμερα φέρει το όνομα του (Αρχιπέλαγος Ντάμπιερ) και φτάνοντας μέχρι την χερσόνησο που σήμερα επίσης φέρει το όνομα του (Χερσόνησος Ντάμπιερ). Από εκεί, αγνοώντας το Πέρασμα του Τόρες (το οποίο αν και είχαν ανακαλύψει οι Ισπανοί από το 1606, το κρατούσαν κρυφό), έπλευσε βόρεια και μέσω του Τιμόρ έφτασε στις βόρειες ακτές της Νέας Γουινέας, περιπλέοντας τες ώστε να φτάσει στις άγνωστες ανατολικές ακτές της Αυστραλίας. Πριν φτάσει όμως, το πλοίο είχε αρχίσει να έχει πρόβλημα στεγανότητας στα ύφαλα του καθώς τα ξύλα, λόγω ελλιπούς συντήρησης, είχαν προσβληθεί από ξυλοφάγα παράσιτα. Με ορατό τον κίνδυνο να ναυαγήσει, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αποστολή και να επιστρέψει στην Αγγλία μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας. 

 

   Κατά τον διάπλου του Ατλαντικού, η διαρροή στα ύφαλα του πλοίου άρχισε να αυξάνει αναγκάζοντας τον Ντάμπιερ στις 3 Απριλίου του 1701 να καταφύγει στο απομονωμένο Νησί της Αναλήψεως (Ascension Island). Μην καταφέρνοντας το πλήρωμα να επισκευάσει την ζημιά, το πλοίο βυθίστηκε και ο Ντάμπιερ με το πλήρωμα του παρέμειναν για έξι εβδομάδες στο νησί μέχρι που ένα περαστικό πλοίο το οποίο κατευθυνόταν από την Ασία προς την Ευρώπη τους εντόπισε και έτσι ο Ντάμπιερ επέστρεψε στην Αγγλία έχοντας καταφέρει να διασώσει αρκετές νέες χαρτογραφήσεις και γεωγραφικές πληροφορίες των βορειοδυτικών ακτών της Αυστραλίας και των βόρειων ακτών της Νέας Γουινέας. Στην Αγγλία όμως, είχε ήδη επιστρέψει και ο Υποπλοίαρχος του που άφησε πίσω στην Βραζιλία ο οποίος κατήγγειλε τον Ντάμπιερ στο Ναυαρχείο. Μετά από δίκη, ο Ντάμπιερ κρίθηκε ένοχος για τον θάνατο του Ναύκληρου και για καταχρηστική συμπεριφορά κατά του Υποπλοιάρχου με αποτέλεσμα να τεθεί εκτός του Βασιλικού Ναυτικού και να του αφαιρεθεί η αμοιβή του για το ταξίδι. 

 

 

   Μετά την αποπομπή του από το Βασιλικό Ναυτικό, ο Ντάμπιερ, συνέχισε την δράση του ως κουρσάρος. Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1703, απέπλευσε από το Κινσέιλ της Ιρλανδίας με το πλοίο Σαν Τζορτζ, συνοδευόμενος από το πλοίο Σινκ Πορτς του Πλοιάρχου Τσαρλς Πίκερινγκ με προορισμό να επιτεθεί στα Ισπανικά πλοία που επέστρεφαν από το Ρίο δε λα Πλάτα. Η αποστολή όμως απέτυχε και έτσι τα δύο πλοία αποφάσισαν να πλεύσουν προς τις Αμερικανικές ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού, μέσω του Περάσματος του Ντρέικ. Κατά το διάστημα αυτό, ο πλοίαρχος του Σινκ Πορτς πέθανε από σκορβούτο και την πλοιαρχία ανέλαβε ο μόλις εικοσιενός ετών Υποπλοίαρχος Τόμας Στράντλινγκ. Όταν τα πλοία έφτασαν ανοικτά των ακτών του Περού, άρχισαν να επιτίθενται στα διερχόμενα Ισπανικά πλοία καταλαμβάνοντας αρκετά από αυτά. Η μεγαλύτερη επιχείρηση του, ήταν η επίθεση στην Ισπανική αποικία του Παναμά, Σάντα Μαρία, όπου εκεί οι Ισπανοί συσσώρευαν τον χρυσό από τα κοντινά ορυχεία. Οι Ισπανοί όμως, απέκρουσαν αποτελεσματικά την επίθεση του Ντάμπιερ ώστε εκείνος να αποχωρήσει. 

 

   Τον Σεπτέμβριο του 1704, τα δύο πλοία αποφάσισαν να συνεχίσουν χωριστά την δράση τους με τον Ντάμπιερ να αποφασίζει να πλεύσει προς τον Ειρηνικό Ωκεανό με σκοπό να επιτεθεί στο Ισπανικό γαλιόνι που μετέφερε τα κέρδη από το εμπόριο των μπαχαρικών στις Φιλιππίνες προς το Μεξικό. Όταν το εντόπισε του επιτέθηκε. Το Ισπανικό πλήρωμα όμως, ήταν καλά προετοιμασμένο και απέκρουσε την επίθεση του Ντάμπιερ, προκαλώντας σοβαρές ζημιές στο πλοίο του, αναγκάζοντας τον έτσι να εγκαταλείψει την προσπάθεια. Μετά και αυτή την αποτυχία, πολλοί άνδρες από το πλήρωμα του, αποφάσισαν να τον εγκαταλείψουν και, αφού κατέλαβαν ένα περαστικό πλοίο, τον άφησαν στο Σαν Τζορτζ με τους περίπου τριάντα άνδρες που του έμειναν πιστοί. Ο Ντάμπιερ κατάφερε να πλεύσει με το Σαν Τζορτζ μέχρι τις ακτές της Αμερικής. Όταν έφτασε στο Περού, αναγκάστηκε με τους άντρες του να εγκαταλείψει το πλοίο του που είχε καταστεί πλέον ανάξιοπλοο και καταλαμβάνοντας ένα Ισπανικό, έπλευσε προς τις Ολλανδικές αποικίες της Νοτιοανατολικής Ασίας όπου και συλλήφθηκε από τους Ολλανδούς ως πειρατής. Μετά από λίγο καιρό, αφέθηκε ελεύθερος και κατάφερε μέσω ενός διερχόμενου πλοίου να επιστρέψει στην Αγγλία το 1707, έχοντας περιπλεύσει για δεύτερη φορά την Γη. 

 

    Με την επιστροφή του στην Αγγλία, τον πλησίασε ο Πλοίαρχος Γουντς Ρότζερς ο οποίος ήταν παλιός φίλος του πάτερα του και του πρότεινε να συμμετάσχει στην κουρσάρικη εκστρατεία που ετοίμαζε κατά των Ισπανικών πλοίων, ως αξιωματικός αυτή την φορά, λόγω της μεγάλης εμπειρίας που είχε αποκτήσει από τα προηγούμενα ταξίδια του. Την πρώτη Αυγούστου του 1708, τα πλοία Ντιουκ (Duke) και Ντούτσες (Duchess), απέπλευσαν από το Μπρίστολ, με τον Ντάμπιερ να είναι Αξιωματικός Πλοήγησης στο πλοίο Ντιουκ στο οποίο Πλοίαρχος ήταν ο ίδιος ο Ρότζερς. Τα πλοία πέρασαν το Πέρασμα του Ντρέικ και στις 2 Φεβρουαρίου του 1709, έφτασαν στο Αρχιπέλαγος Χουάν Φερνάντες όπου σε ένα απομονωμένο νησί, βρήκαν τον Αλεξάντερ Σέλκιρκ ο οποίος ήταν αξιωματικός του πλοίου Σινκ Πορτ κατά το προηγούμενο ταξίδι του Ντάμπιερ. Τον Σεπτέμβριο του 1704, όταν το πλοίο Σινκ Πορτ χωρίστηκε από το πλοίο του Ντάμπιερ, έφτασε σε εκείνο το νησί για να αναπληρώσουν τις προμήθειες του. Ο Σέλκιρκ όμως, αρνήθηκε να συνεχίσει το ταξίδι κρίνοντας το πλοίο αναξιόπλοο και έτσι εγκαταλείφθηκε μόνος του στο νησί που σήμερα φέρει το όνομα του. Αφού περισύλλεξαν τον Σέλκιρκ, τα δύο πλοία του Ρότζερς επιτέθηκαν στα διερχόμενα Ισπανικά πλοία με μεγαλύτερη επιτυχία τους την αιχμαλώτιση του Ισπανικού γαλονιού, Νουέστρα Σενιόρα δε λα Ενκαρνασιόν ι Δεσενγκάνιο (Nuestra Señora de la Encarnación y Desengaño) το οποίο μετέφερε τα κέρδη του εμπορίου από τις Φιλιππίνες στις Ισπανικές αποικίες της Αμερικής. Με το Νουέστρα Σενιόρα και ένα ακόμα αιχμαλωτισμένο Ισπανικό πλοίο, το Ντιούκ και το Ντούτσες διέπλευσαν τον Ειρηνικό Ωκεανό με πρώτη στάση το νησί του Γκουάμ όπου και ανανέωσαν τις προμήθειες τους. 

 

   Μετά το Γκουάμ, ο Ρότζερς, έπλευσε για την Αγγλία πραγματοποιώντας στάσεις στην Μπατάβια όπου πούλησε το ένα από τα δυο αιχμαλωτισμένα πλοία στους Ολλανδούς, και στο Κέιπ Τάουν όπου ο Ντάμπιερ μετατέθηκε στο Νουέστρα Σενιόρα. Το Ντιουκ, το Ντούτσες και το Νουέστρα Σενιόρα, κατέπλευσαν στον Τάμεση στις 14 Οκτώβριου του 1711, με τον Ρότζερ να γίνεται ο πρώτος Άγγλος θαλασσοπόρος που περιέπλευσε την Γη χωρίς να χάσει κάποιο από τα πλοία του, ενώ ταυτόχρονα, ο Ντάμπιερ είχε γίνει ο πρώτος άνθρωπος στην Ιστορία που πραγματοποίησε τον γύρο του Κόσμου τρεις φορές. Ο Ντάμπιερ, παρέμεινε στο Λονδίνο όπου μετά από τέσσερα χρόνια διαπιστώθηκε πως είχε πεθάνει χωρίς κανείς να γνωρίζει ακριβώς το πώς, το πότε και το πού. Η πληθώρα παρατηρήσεων και σημειώσεων που άφησε πίσω του για τις περιοχές που ταξίδεψε και ιδιαίτερα για την χλωρίδα και την πανίδα της Αυστραλίας, έμειναν ως παρακαταθήκη για τους μεταγενέστερους Άγγλους ερευνητές και εξερευνητές. Ο Τζέιμς Κούκ, ο βοτανολόγος Ιωσήφ Μπανκς, ακόμα και ο Κάρολος Δαρβίνος, στηρίχθηκαν στις περιγραφές του Ντάμπιερ του οποίου το έργο υποτιμήθηκε κατά την περίοδο που έζησε, καθώς η δράση του ως πειρατής τον χαρακτήριζε αρνητικά στην συντηρητική Αγγλική κοινωνία της εποχής. Η Ιστορία όμως τον δικαίωσε τοποθετώντας το όνομα του πρώτου Άγγλου θαλασσοπόρου που έφτασε στην Αυστραλία, ανάμεσα σε εκείνα των σπουδαιότερων Άγγλων θαλασσοπόρων.