Πορτοκάλι και Πορτογαλία

Δημοσιεύθηκε την 26 Απριλίου, 2020 από Argiris Nakos

Τι σχέση έχουν;

Το πορτοκάλι, είναι ένα φρούτο που έχει ως χώρα προέλευσης την Κίνα. Έφτασε στην Ευρώπη τον 9ο αιώνα, μέσω των εμπορικών δρόμων της Ασίας και της Αφρικής, από τους μουσουλμάνους εμπόρους οι οποίοι το εισήγαγαν στα ευρωπαϊκά εδάφη που είχαν κατακτήσει, όπως ήταν η Σικελία και το μεγαλύτερο τμήμα της Ιβηρικής Χερσονήσου. Καθώς έφτανε στην Ευρώπη από την Κίνα μέσω της Ινδίας, η ονομασία του πορτοκαλιού, στις ινδοευρωπαϊκές γλώσσες ήταν παραφθορά της σανσκριτικής λέξης “ναράνγκα” την οποία οι αραβόφωνοι μουσουλμάνοι έμποροι πρόφεραν ως “ναράνζ”. Από εκεί προέκυψε το “ναράνχα” στα Ισπανικά, το “λαράνζα” στα Πορτογαλικά, το “οράνζ” στα Γαλλικά και τα Γερμανικά, το “όραντζ” στα Αγγλικά το “αράντσια” στα Ιταλικά και το “νεράντζι” στα Ελληνικά. Οι ποικιλίες των πορτοκαλιών όμως που είχαν φτάσει τότε στην Ευρώπη, είχαν ξινή γεύση.

Τον 16ο αιώνα, οι Πορτογάλοι, έχοντας ανακαλύψει τον θαλάσσιο δρόμο από την Ευρώπη προς την Ινδία και την Κίνα στον οποίο μονοπωλούσαν, εισήγαγαν στην χώρα τους μια νέα ποικιλία πορτοκαλιών η οποία είχε γλυκιά γεύση. Όταν η ποικιλία αυτή έφτασε στις χώρες τις ανατολικής Μεσογείου μέσω των Γενουατών και των Βενετών εμπόρων, εκείνοι προσδιόριζαν την νέα αυτή ποικιλία αρχικά ως “αράντζιο ντι Πορτουκάλε η οποία σύντομα αντικαταστάθηκε από την πιο σύντομη ονομασία “πορτουγκάλο” που στα ελληνικά αποδίδεται ως “πορτογαλικό”. Έτσι, προέκυψε στην γλώσσα μας η ονομασία πορτοκάλι, η οποία απέκτησε ευρύτερη σημασία για όλα τα πορτοκάλια (ξινά και γλυκά). Αν και στις γλώσσες τις ανατολικής Μεσογείου (εκτός της Αραβικής και της Εβραϊκής) έχει καθιερωθεί για αυτό το φρούτο η ονομασία που προέρχεται από την Πορτογαλία, στην υπόλοιπη Ευρώπη, έχει παραμείνει η αρχική ονομασία που προήλθε από την σανσκριτική λέξη “ναράνγκα”.